Vào năm 79 sau Công nguyên, chỉ sau vài giờ kinh hoàng, Pompeii đã từ một thành phố sôi động trở thành một thành phố chết chóc và tan tành do một vụ phun trào núi lửa dữ dội.
Sau đó trong thế kỷ này, Pompeii xuất hiện một cách đáng báo động trên bờ vực của cái chết lần thứ hai, sau nhiều thập niên bị bỏ bê, quản lý yếu kém và bảo trì không đúng mức đối với các di tích được viếng thăm nhiều.
Sự sụp đổ vào năm 2010 của một hội trường của quân đội thường được gọi là doanh trại đấu sĩ, đã khiến thế giới báo động khi có nguy cơ cho địa điểm khảo cổ được công nhận là Di sản Thế giới với UNESCO.
Hàng tấn đất đá tại khu vực chưa được khai quật của thành phố, đã đè lên các đoạn đường được đào và do lượng mưa và hệ thống thoát nước kém, khiến các bức tường của cấu trúc bị sụp đổ theo.
Thế nhưng chuyên viên phục chế là bà Vittoria Cutolo cho biết, Pompeii đang trải qua một sự tái sinh với công việc đang được tiến hành để bảo tồn tàn tích và ngăn chặn sự sụp đổ thêm.
“Chúng tôi tiến hành các nỗ lực tăng cường, bằng cách bơm bê tông lỏng không có muối".
'Nhờ đó chúng tôi có thể trở lại và tăng cường thêm các lớp tăng cường khác cho bức tường".
"Đó là việc bơm bê tông sâu hơn, đi vào giữa các lớp thạch cao nhân tạo và bức tường ngăn cách, vốn đã bị vỡ từ trước”, Vittoria Cutolo.
Các kỹ thuật tân tiến như máy bay không người lái, rô bốt và trí thông minh nhân tạo đang được sử dụng, nhằm khôi phục một số đền đài gần như bị xóa sổ của Pompeii cũng như giảm tác động của biến đổi khí hậu, vốn là hiểm họa mới nhất.
Ông Gabriel Zuchtriegel, là Tổng giám đốc mới của Công viên Khảo cổ Pompeii.
Ông ví sự tiến bộ trong việc trùng tu Pompeii, với việc lái một chiếc máy bay.
“Dự án Great Pompeii giống như việc đưa chiếc máy bay này trở lại không trung và thực sự là một nỗ lực chung lớn để thay đổi mọi thứ, vốn đã thành công và máy bay lại bay lên".
'Sau những năm này có nghĩa là với những nỗ lực rất lớn, nhiều người làm việc ở đây với các ngành nghề khác nhau, kiến trúc sư, nhà khảo cổ học, kỹ sư, nhà phục chế, v.v. mà còn là một khoản đầu tư tài chính vô cùng lớn".
'Vì vậy, điều đó đã dẫn đến kết quả”, Gabriel Zuchtriegel.
Được biết ‘Dự án Great Pompeii’ được hỗ trợ với khoảng 100 triệu euro, thuộc ngân quỹ của Liên minh châu Âu.
Sau sự sụp đổ của hội trường quân sự, các kỹ sư bắt đầu làm việc với một chiến lược ổn định hơn.
Trong khi đó 1 phần 3 trong tổng số 66 héc ta của Pompeii, vẫn bị chôn vùi sâu dưới lớp nham thạch.
Một cuộc tranh luận kéo dài tập trung vào việc, liệu nó có nên tiếp tục công việc theo đường lối như vậy hay không.
Nhà khảo cổ Alessandro Russo nói rằng, thật vinh dự cho ông khi được tham gia vào dự án mới.
“Pompeii là một nơi đáng kinh ngạc, nơi có thể thu thập rất nhiều thông tin về cuộc sống hàng ngày của các dân tộc cổ đại".
"Rất thường xuyên được tìm thấy các nhóm gia đình bên trong tàn tích ở Pompeii".
"Đó là một bối cảnh đáng kinh ngạc cho một nhà khảo cổ học làm việc và cực kỳ nhiều thông tin".
"Rõ ràng là đôi khi chúng ta đã quen và quên rằng có thể tham gia vào cuộc khai quật ở Pompeii và sự tái sinh của Pompeii là một vinh dự lớn và cũng là một trách nhiệm lớn lao”, Alessandro Russo.
Được biết các cuộc khai quật đã được bắt đầu trong nỗ lực nhằm ngăn tránh thêm các thảm kịch mới, nay được tiết lộ thêm về cuộc sống hồi năm thứ 79 sau Công Nguyên.
Ông Russo nói rằng các nhà khảo cổ hiện học hỏi thêm về những khác biệt giữa các cư dân của thành phố.
“Quí vị nhận thức được sự khác biệt, giữa khu vực dành cho người hầu và không gian sống của chủ nhân trong ngôi nhà và bạn cũng hiểu sự khác biệt đối với sức khỏe của họ, khi nạn nhân được tìm thấy bởi vì bạn nhận thấy nhiều người mắc một loạt bệnh do lạm dụng quá nhiều".
"Đó là những bệnh điển hình của nô lệ trong khi có dấu vết của bệnh tật ở những người giàu có như bệnh gút và những thứ tương tự”, Alessandro Russo.
"Trận động đất năm 62 trước Công nguyên, một loạt các trận động đất nhỏ diễn ra trước những ngày phun trào, sau đó là vụ phun trào rơi xuống ngôi nhà này và chúng thực sự làm biến dạng các bức tường bên ngoài, các bức tường bên trong, trần nhà hình vòm”, Paolo Mighetto.
Được biết các khám phá mới cung cấp một cái nhìn thoáng qua, về thói quen ăn uống của những cư dân Pompeii bình thường, không đủ sung túc để có nhà bếp.
Một quán bán đồ ăn nhanh đã được phát hiện, như một phần của các công trình gần đây để bồi đắp các di tích.
Nó không giống bất kỳ quán ăn nào, trong số gần 90 quán ăn nóng, cho đến nay được khai quật ở Pompeii.
Địa điểm bán đồ ăn nhanh này, là địa điểm duy nhất được phát hiện cho đến nay, với các bức bích họa sống động màu vàng mù tạt và màu đỏ có mặt khắp quầy trang trí, dường như để quảng cáo các món đặc biệt của đầu bếp.
Xem xét những thứ còn sót lại tìm thấy trong các thùng chứa, thực đơn có các món pha chế với các nguyên liệu như cá, ốc và vịt.
Những bữa ăn nhanh chóng được thưởng thức trên đường phố, có lẽ là bữa ăn chính của đa số người dân Pompei bình thường.
Khí hậu khắc nghiệt, bao gồm lượng mưa ngày càng nhiều và những đợt nắng nóng như thiêu đốt đang đe dọa Pompeii.
Theo kiến trúc sư Paolo Mighetto, trí tuệ nhân tạo và máy bay không người lái, sẽ giúp gửi dữ liệu và hình ảnh.
“Chúng tôi đang kích hoạt lại địa điểm khai quật này, nghiên cứu khu vực và trên hết, thách thức lớn ở địa điểm này là bảo tồn tất cả những tác động tàn phá đối với ngôi nhà này như nhiều người ở Pompeii đã trải qua trong thời đại đó. Bởi vì rõ ràng là đã có trận động đất xảy ra, trước khi vụ phun trào xảy ra".
"Trận động đất năm 62 trước Công nguyên, một loạt các trận động đất nhỏ diễn ra trước những ngày phun trào, sau đó là vụ phun trào rơi xuống ngôi nhà này và chúng thực sự làm biến dạng các bức tường bên ngoài, các bức tường bên trong, trần nhà hình vòm”, Paolo Mighetto.
Được biết phần lớn doanh thu của Pompeii không phải dựa vào tài trợ của chính phủ Ý mà dựa vào tiền bán vé, vốn là nguồn tiền quan trọng cho việc nghiên cứu, bảo tồn và trùng tu nơi nầy.
Thế nhưng đại dịch coronavirus đã hạn chế du lịch và làm giảm đáng kể lượng khách du lịch.
Từ mức 3,8 triệu du khách vào năm 2019, vào năm 2020 khi đại dịch xảy ra chỉ có khoảng 565 ngàn người đã đến và năm rồi, năm thứ hai mà các biện pháp phong tỏa của chính phủ buộc phải đóng cửa nhiều tuần, thì chỉ dưới một triệu người đã đến thăm Pompeii.
Vốn là điểm thu hút về văn hóa do chính phủ Ý điều hành, Pompeii đã bắt đầu một sáng kiến gây quỹ cộng đồng, nhằm giúp Pompeii có thể tồn tại.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
