Claudia không hề biết mình có một khuyết tật cho đến khi phải đi tù ở tuổi 30. Một lần kiểm tra sức khoẻ ở trong tù cô được chẩn đoán mang bệnh ABI - một dạng chấn thương não lúc còn nhỏ, làm ảnh hưởng đến trí thông minh.
"Tôi thấy có thay đổi lúc tôi 17 tuổi. Tôi đoán tôi lý do là vì bạo hành trong gia đình. Khi lớn lên tôi cũng nhiều lần va chạm với bạo hành cho nên mới trở nên tệ như thế này."
Khi lớn lên Claudia vì dính dáng đến bạo hành gia đình, vô gia cư rồi nghiện ngập cho nên cô nhiều lần phải ra tòa.
Mặc dù cảnh sát, luật sư và quan tòa có thể nhìn thấy những vết thương trên người của Claudia, nhưng cần được giúp đỡ nhiều hơn.
Một số khuyết tật là vô hình và thường bị hiểu đó là thái độ bất hợp tác, hay hành vi do ảnh hưởng của ma túy. Claudia nói cô không nhớ nổi ngày ra tòa, hoặc phải giải quyết những chuyện phức tạp.
"Khi làm việc với cảnh sát tôi thường gặp những nam cảnh sát rất mạnh tay. Điều đó ảnh hưởng đến tôi rất nhiều. Với luật sư thì họ không bao giờ có đủ thời gian để hiểu tôi. Vì vậy khi đứng trước quan tòa, là người không biết gì về tôi, nhưng lại đưa ra những quyết định ảnh hưởng đến cuộc đời của tôi thì thật kinh hoàng."
Thống kê mới đây cho thấy người Úc trong độ tuổi 18-34 bị khuyết tật thường dính vào vòng lao lý nhiều hơn người bình thường đến 3 lần.
Trước tình trạng đó trung tâm sáng kiến pháp luật của đại học RMIT ở Victoria đã lập ra một trang web để hướng dẫn giới làm việc liên quan đến luật pháp có thể hiểu các nhu cầu của người khuyết tật.
Ví dụ làm sao để thân chủ của mình bị khuyết tật, hoặc nên giới thiệu họ đi đâu để được giúp đỡ.
Phó Giám đốc trung tâm, ông Stan Winford cho biết các nhà nghiên cứu đã bỏ ra một năm để tìm hiểu trong giới luật pháp và nhận thấy không phải ai cũng hiểu biết về khuyết tật.
"Họ không cung cấp được những gì người khuyết tật cần. Họ không biết làm thế nào để người khuyết tật có thể nhận được sự trợ giúp. Điều quan trọng là có thể giúp đỡ người khuyết tật trước khi họ nhốt vô tù. Can thiệp càng sớm càng tốt. Chúng ta cần phải giới thiệu cho người khuyết tật đến những nơi có thể giúp đỡ họ. Chúng tôi hy vọng website của chúng tôi có thể giúp người ta làm được điều đó.”
Website này cũng giúp người khuyết tật hiểu rõ hơn về quyền lợi của họ và hệ thống luật pháp ở Victoria, nơi ước đoán có 42% tù nhân nam, và 33% tù nhân nữ bị thiểu năng.
Claudia nói nếu hiểu rõ hơn về hệ thống luật pháp sẽ giúp ích cho cô rất nhiều.
“Tôi cứ nghĩ gía mà tôi hỏi một số câu hỏi đơn giản ngay từ đầu, và được giới thiệu cho những nơi có thể giúp tôi thì cuộc đời tôi đã khác rồi. Tôi thích website này và thích nhất là nó giúp tôi nói chuyện với nhà chức trách một cách hữu hiệu. Điều đó giúp thay đổi nhiều thứ lắm."
Tiểu bang chịu trách nhiệm cho các vấn đề pháp luật trong tiểu bang, nhưng liên bang cũng giúp cho các tiểu bang giới hạn số người khuyết tật phải vô tù. Sự hỗ trợ này do Bộ Xã hội đảm trách. Một phát ngôn của bộ này giải thích.
“Chính phủ Morrison tài trợ 24 triệu rưỡi đôla mỗi năm cho chương trình trợ giúp người khuyết tật để bảo vệ nhân quyền của họ. Nó bao gồm trợ giúp luật pháp cho người khuyết tật và trợ giúp cho họ mỗi khí dính vào vòng lao lý.”
Phó Giám đốc trung tâm sáng kiến luật pháp của đại học RMIT, ông Stan Winford nói không nhất phải tài trợ thêm mà cái cần là phải thay đổi cách tiếp cận người khuyết tật.
"Điều chúng ta cần là các chính phủ phải đối xử với người khuyết tật như con người. Các ban ngành cần phối hợp để trợ giúp người khuyết tật thay vì cứ chuyền banh cho nhau để rồi cuối cùng không có ai chịu trách nhiệm hết. Chúng ta cần thay đổi hệ thống và tập trung vào các nhu cầu của người khuyết tật, chứ không phải nhu cầu của hệ thống pháp lý.”
